پس از راه‌اندازی سامانه‌ی همتا یا طرح رجیستری گوشی‌های هوشمند، ابهامات زیادی در این رابطه وجود دارد که همین موضوع در کنار عدم آگاهی کامل فروشندگان، مسئله را بیش از پیش پیچیده می‌کند.در ماه‌های اخیر رجیستری گوشی‌های هوشمند از حرف و سخن فراتر رفت و وارد فاز اجرایی شد؛ به‌طوری‌که با اجرای فاز اولیه در مهرماه و سپس اجرای فاز دوم برای گوشی‌های اپل از ۱۴ آذرماه، سؤالات بی‌پاسخ بسیاری نزد کاربران مطرح شده است.
فاز دوم طرح رجیستری گوشی‌های هوشمند مربوط به محصولات اپل است که نزدیک به ۱۱ درصد از سهم بازار داخلی را به خود اختصاص داده‌اند؛ از این‌رو دست‌اندرکاران امر آغاز طرح رجیستری با این گوشی هوشمند محبوب را سرآغازی مناسب برای سامان دادن به بازار و جلوگیری از ورود گوشی‌های هوشمند قاچاق به بازار می‌دانند. البته هنوز فاز دوم که جلوگیری از رجیستر شدن سایر برندهای قاچاق است، آغاز نشده و به گفته‌ی مسئولان، سایر برندهای گوشی هوشمند پس از گذشت ۴۵ روز از اجرایی شدن فاز دوم در ۱۴ آذرماه که مربوط به گوشی‌های آیفون و تبلت‌های آیپد بود، اجرا خواهند شد.
هرچند مسئولان امر اجرای این طرح را اقدامی مثبت در بازار گوشی هوشمند می‌خوانند و جلوگیری از قاچاق گوشی را به نفع اقتصاد کشور می‌دانند، اما در کوتاه‌مدت شاهد گران‌تر شدن قیمت گوشی‌ها در بازار بودیم. البته نتیجه‌ی مثبت چنین طرح‌هایی قابل کتمان نیست؛ چراکه اجرای موفق و اصولی طرح رجیستری با وجود افزایش چند درصدی قیمت در بازار می‌تواند نتایج بهتری در پی داشته باشد که محتمل‌ترین این نتایج، بهبود خدمات پس از فروش گوشی‌های فروخته‌شده خواهد بود. ضمنا این طرح می‌تواند جلوی واردات گوشی‌های هوشمند بی‌کیفیت و بی‌نام‌ونشان چینی را بگیرد که با کپی‌برداری از محصولات روز و با کیفیتی پایین‌تر راهی بازار می‌شوند. بی‌شک جلوگیری از ورود محصولات قاچاق افزایش قیمت در پی داشته و خواهد داشت؛ اما روی دیگر سکه، رخت بربستن گوشی‌های هوشمند بی‌کیفیت و غیر استانداردی است که رعایت نشدن فاکتورهای سلامتی نظیر SAR در آن‌ها، می‌تواند در طولانی‌مدت صدمات جبران ناپذیری به کاربران وارد کند.
اما سامانه‌ی همتا که اختصاصا برای طرح رجیستری ایجاد شده است، چیست و چگونه می‌توان با استفاده از این سامانه از صحت و اصالت گوشی هوشمند مطلع شد.
سامانه همتا چیست؟
همتا سامانه‌ی طرح ثبت تلفن‌های همراه است که از روش‌های مختلفی نظیر وب‌سایت این سامانه، کد ستوری USSD، پیامک و اپلیکیشن می‌توان از آن استفاده کرد. البته برای دسترسی به شماری از قابلیت‌های این سامانه باید از طریق وب‌سایت در سامانه‌ی همتا ثبت نام کنید. برای مثال در صورتی که بخواهید از طریق گوشی هوشمند خود مالکیت گوشی سیم‌کارت دیگری را انتقال بدهید، باید حتما در سیستم ثبت نام کرده باشید.
ملاحظات اولیه:
پیش از آنکه در زمان خرید گوشی هوشمند جدید به سراغ ثبت آن در سامانه بروید و به‌اصطلاح گوشی هوشمندتان را رجیستر کنید، باید چند نکته را رعایت کنید که البته نیازی به باز کردن جعبه گوشی و استفاده از آن ندارد.
- در وهله‌ی اول می‌توانید برای استعلام اصالت، شناسه‌ی ۱۵ رقمی IMEI را بدون هر گونه خط تیره یا ممیزی که روی جعبه‌ی گوشی قابل دیدن است، به شماره‌ی ۷۷۷۷ پیامک کنید یا از طریق کد دستوری #۷۷۷۷* و انتخاب استعلام اصالت و وارد کردن کد IMEI، از اصالت گوشی آگاه شوید.
- حتما توجه داشته باشید که پاسخ دریافت‌شده از طریق پیامک با سرشماره‌ی سامانه‌ی همتا (۷۷۷۷) باشد. در پیامک دریافتی اطلاعاتی از قبیل نام و مدل گوشی در اختیار کاربر قرار خواهد گرفت که می‌توان با مطابقت آن با گوشی که در حال خریداری هستید، از اصالت آن اطمینان حاصل کنید.
البته مراحل بالا از طریق دانلود اپلیکیشن همتا نیز قابل انجام است؛ ولی در حال حاضر این اپلیکیشن تنها برای سیستم‌عامل اندروید توسعه یافته و خبری از نسخه‌ی مخصوص گوشی‌های آیفون نیست.
نحوه مشاهده‌ی IMEI روی گوشی
در مرحله‌ی دوم پس از حصول اطمینان از اصالت گوشی نوبت به تطبیق IMEI گوشی با کدی است که روی بسته‌بندی درج شده است. برای اینکار باید بسته‌بندی گوشی هوشمند را باز کنید و پس از روشن کردن گوشی، کد #۰۶#* را بدون نیاز به فشردن کلید دیگری وارد کنید. نتیجه‌ی وارد کردن این کد در گوشی، نمایش کد IMEI روی صفحه‌ی نمایش است که می‌توان آن را با کد درج‌شده روی بسته‌بندی گوشی مطابقت داد.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، اختصاص دو کد IMEI منحصربه‌فرد برای گوشی‌های هوشمند دو سیم‌کارته است که باید هر دوی این کدها را برای استعلام اصالت گوشی چک کرد.
چگونه گوشی را رجیستر یا فعال کنیم؟
پس از استعلام اصالت گوشی و چک کردن یکسان بودن کد IMEI ثبت‌شده روی جعبه با کدی که روی بسته‌بندی مشاهده می‌کنیم، نوبت به فعال کردن یا رجیستری گوشی می‌رسد. برای فعال کردن یا رجیستری گوشی هوشمند مورد نظر باید یک کد فعالسازی توسط فروشنده در اختیار خریدار قرار بگیرد. این کد فعالسازی ۶ رقمی و یکبار مصرف است. برای رجیستری می‌توان از سه روش ارسال پیامک، کد دستوری یا اپلیکیشن استفاده کرد.
در ادامه روش فعالسازی از طریق وارد کردن کد دستوری را تشریح می‌کنیم:
- ابتدای کد دستوری #۷۷۷۷* را شماره‌گیری کنید.
- عدد مربوط به گزینه‌ی فعالسازی را وارد کنید.
- سیستم از شما کد IMEI می‌خواد که آن را در کادر مربوطه وارد کنید.
- در مرحله‌ی بعد کد فعالسازی را وارد کنید.
- در این مرحله باید شماره‌ی تلفن سیم‌کارت دستگاهی را که قصد فعالسازی آن را دارید، وارد کنید.
- اطلاعات واردشده را تأیید کنید.
- در مرحله‌ی آخر، پیامی دریافت خواهد کرد که موفقیت آمیز بودن فرایند رجیستری را اعلام می‌کند.
پس از آنکه مراحل اشاره‌شده را به‌صورت کامل طی کردید، گوشی شما رجیستر شده است. اگر بخواهید از سیم‌کارت دیگری را در این گوشی استفاده کنید، باید دوباره از طریق سامانه‌ی همتا و انتخاب تغییر مالکیت، این ویژگی را فعال وسیم‌کارت جدید را برای گوشی خود رجیستر کنید.
انتقال مالکیت
در صورت تغییر سیم‌کارتی که روی گوشی هوشمند رجیسترشده قرار گرفته است، باید از طریق انتقال مالکیت، شرایط مربوط به کار کردن صحیح گوشی را با وارد کردن سیم‌کارت جدید فراهم کرد. برای استفاده از قابلیت انتقال مالکیت باید مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
- در ابتدا کد دستوری #۷۷۷۷* را وارد کنید.
- در منوی نمایش داده‌شده گزینه‌ی مربوط به انتقال مالکیت را انتخاب کنید.
- در این مرحله شماره‌ی تلفن سیم‌کارتی را که هم‌اکنون در گوشی قرار دارد، وارد کنید.
- در این مرحله باید رمز سیستم همتا برای سیم‌کارت قبلی را وارد کنید.
- در مرحله‌ی پنجم باید شناسه‌ی IMEI گوشی را وارد و ارسال کنید.
- در این مرحله باید شماره‌ی سیم‌کارتی را که قرار است در گوشی مورد استفاده قرار گیرد، وارد کنید.
- اطلاعات واردشده را تأیید کنید.
- در مرحله‌ی پایان، پیامی در رابطه با موفقیت‌آمیز بودن فرایند انتقال مالکیت دریافت می‌کنید.
شرایط گوشی‌های مسافرتی واردشده به کشور چگونه خواهد بود؟
مسافرانی که از خارج از کشور گوشی تلفن همراه یا تجهیزات دارای سیم کارت خریداری و به همراه خود وارد کشور می‌کنند، باید شناسه بین‌المللی ۱۵ رقمی یا همان کد IMEI گجت مورد نظر را در گمرک محل ورود خود ثبت کنند. مسافران در هنگام ثبت شناسه گوشی تلفن همراه خود باید عوارض گمرکی آن را پرداخت و رسید آن را نزد خود نگهداری کنند. مسافران پس از دریافت کد فعالسازی از وزارت صنعت، معدن و تجارت، باید آن را در سامانه همتا به آدرس Hamta.ntsw.ir ثبت کنند.
باید به این نکته اشاره کنیم که گوشی یا تجهیزات دارای سیم‌کارت که از مبادی قانونی وارد کشور نشده یا همراه مسافران وارد کشور شده‌اند و از این‌رو کد IMEI آن‌ها ثبت نشده است، پس از گذشت یک ماه قطع خواهند شد و نمی‌توان هیچگاه از این گجت‌ها در شبکه‌های مخابراتی داخلی استفاده کرد.
عوارض گمرکی و ارزش‌گذاری کالای مسافری بر اساس ارزش‌ها و تعرفه‌های ثبت‌شده در سامانه‌ی TSC به آدرس اینترنتی tsc.irica.co انجام می‌شود.
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که فروشندگان گوشی هوشمند نباید در قابل انجام فعالسازی یا رجیستری، هزینه‌ای از خریداران دریافت کنند. کاربران می‌توانند در صورت بروز مشکل فنی شامل دریافت نکردن سرویس از شبکه‌ی مخابراتی با وجود طی کردن تمام مراحل فعالسازی و دریافت پیامک تأیید، با مرکز تماس طرح همتا به شماره‌ی ۰۹۶۳۶۶ تماس حاصل کنند.
ضمنا در صورت بروز هر گونه مشکل یا شکایت در زمینه‌ی استعلام، انتقال مالکیت، دریافت هزینه‌ی فعالسازی، جعل در فاکتور و شماره‌ی سریال تجهیزات و مشکلات گمرکی، کاربران می‌توانند با سامانه‌ی ۱۲۴ که مرکز تماس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است، مرکز تماس طرح همتا به شماره‌ی ۰۹۶۳۶۶ یا سازمان تعزیرات به شماره‌ی ۱۳۵ تماس حاصل کنند.
