دوس دارم فیـلتر کنـم!!

مسدود بودن سایت های غیراخلاقی و سایت های گروه های تروریستی و برانداز مانند مجاهدین خلق، قاعدتا مورد تایید تمام اقشار جامعه است. اما مسدودسازی یک سری سایت ها سبب شده تا بسیاری از مردم، از مقامات رسمی و سیاسی و دانشگاهی گرفته تا بخش خصوصی و مردم عادی، ناچار به خرید و استفاده از فیلترشکن شوند. سایت ها و سرویس هایی که نه تنها در بسیاری از کشورهای دنیا در دسترس هستند؛ بلکه سرویس های مشابه آنها در ایران باز بوده و معلوم نیست چرا سرویسی با همان کارکرد مسدود شده است.

گسترش حد و حدود فیلترینگ به سایت های پرطرفدار و غیر مبتذل، بدون ارایه توضیحی شفاف درباره دلایل فیلترینگ آنها، بازار فیلترشکن فروش ها را حسابی داغ کرده است. استقبال گسترده از فیلترشکن هم سبب شده تا فیلتر سایت های غیراخلاقی کاملا بی اثر شود و با فیلترشکن، همه بدی ها و خوبی های اینترنت در دسترس باشد.

کمیته ای فقط برای مسدودسازی

کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، مسوول فیلتر یا رفع فیلتر سایت ها در ایران است. اما عملکرد این کمیته نشان می دهد تمام تمرکز آن روی مسدودسازی هزاران سایت غیر مجاز است و به همین دلیل حتی زمانی که فیلترینگ یک سایت با توجه به سیاست های نظام دیگر موضوعیت ندارد، بازهم خبری از رفع فیلتر آن نیست.چند مثال بارز در این گزارش نشان می دهد سایت های فراوانی با وجود اقبال مردمی بالا و باز بودن سرویس های مشابه، بدون هیچ دلیل شفافی فیلتر هستند.

سرویس جذاب اگر این، سپس آن

سایت Ifttt.com خلاصه واژه های IF This Then That است.این سایت با پشتیبانی از سرویس های مشهوری مانند Evernote، فیس بوک، پاکت، توییتر، اینستاگرام، اسپاتیفای، تامبلر، باکس، لینکداین، اسلک، فیدلی، ردیت، ویکیپدیا، فلیکر، یوتیوب، جیمیل، دراپ باکس و ترلو این امکان را به مخاطبان می دهد که بتوانند میان این شبکه ها ارتباط ایجاد کرده و در زمان بسیار کم تر و به راحتی، فعالیت های خود را در این شبکه ها سامان ببخشند.این شبکه در ایران طرفداران زیادی داشت و تا همین اواخر نیز امکان استفاده از آن وجود داشت. اما ناگهان و بدون هیچ توضیحی این سایت فیلتر شد تا ایرانی ها برای استفاده از این سرویس کاربردی، ناچار شوند سراغ فیلترشکن بروند.

قیچی کوتاه کننده

شاید شما هم این تجربه را داشته باشید که رییس شرکت تان از قیافه یک نفر خوشش نمی آید و بدون هیچ دلیلی رفتارش با او متفاوت و زننده است.قضیه فیلتر شدن سایت کاربردی و بی خطر! tinyurl.com به عنوان یکی از سرویس های کوتاه کننده لینک سایت ها هم شبیه رفتار همین آقای رییس است. در حالی که سرویس های معروف کوتاه کننده لینک، باز و قابل استفاده هستند، اما این سایت مورد پسند کمیته فیلترینگ قرار گرفته است.

پیام رسان مغضوب

ازبین ۱۰ها پیام رسان فعال در دنیا، WeChat مورد غضب اعضای کمیته تعیین مصادیق مجرمانه قرار گرفته است.به نظر نمی رسد WeChat نسبت به دیگر پیام رسان هایی که در ایران فعال هستند، مشکل بیشتری داشته باشد. اما در اوج انتقادات به فعالیت پیام رسان های خارجی، این نرم افزار به عنوان نخستین قربانی فیلتر شد، اما بعدا که فعالیت پیام رسان ها ادامه یافت، کسی برای رفع فیلتر آن تلاش نکرد.

فیلتر جست وجوگر کشور دوست

دو سالی است که وزارت ارتباطات وعده حضور موتور جست وجوگر محبوب روس ها (Yandex) را در ایران می دهد. گاهی اعلام می شود این شرکت در ایران دفتر می زند و وقتی دیگر گفته می شود در حال راه اندازی سرویسی به زبان فارسی است.با وجود تمام تبلیغاتی که از این خبرها برای یاندکس شده است، سایت انگلیسی این شرکت به نشانیyandex.com در ایران فیلتر است و معلوم نیست چرا با وجود باز بودن موتورهای جست وجوگر آمریکایی مانند گوگل و بینگ و یاهو، این سایت روسی مسدود شده است.

سرویس محبوب خانم های ایرانی

هنگام تهیه اطلاعات این گزارش، بسیاری از همکاران و دوستان خانم از من خواستند حتما نسبت به فیلتر سرویس Pinterest اعتراض کنم.پینترست یک شبکه اجتماعی با تکیه بر انتشار محتوای تصویری است. اما تفاوت آن با اینستاگرام در این است که جست وجو و مشاهده محتواها، بیشتر براساس موضوع محتوا و علاقه کاربر است نه اشخاص منتشرکننده آن. همچنین این شبکه قدرت برندسازی بیشتری نسبت به اینستاگرام دارد.

شما را با Medium کاری نباشد

سایت medium.com هم از آن دسته سرویس هایی است که رقبای آن در ایران اجازه فعالیت دارند.Meduim یک پلات فرم وبلاگ نویسی است که برای خواندن اخبار و مقالات و محتواهای گوناگون نیز کاربرد دارد. WordPress به عنوان یک پلات فرم مشابه و مشهور، در ایران فعال است اما معلوم نیست چرا قرعه محدودیت به نام Medium درآمده است.

عضویت گسترده مقامات در مسدودشده ها

رییس جمهور ، وزرا و نمایندگان مجلس، نمایندگان طیف های مختلف سیاسی از اصول گراهای تندرو تا اصلاح طلبان رادیکال، برخی از مدیران صدا و سیما و البته نهادهای رسمی، نه تنها در شبکه اجتماعی توییتر عضو هستند؛ بلکه مخاطب بسیاری از آنها، صرفا ایرانیان داخل کشور است. با این وجود، این پلات فرم اظهار نظر و گفت وگو در ایران فیلتر است.
این لیست سلیقه ای آنقدر طولانیست که مجالی برای پرداختن به آن نیست و بزرگترین قربانی آن تلگرام و در حال حاضر اینستاگرام بروی لبه قیچی فیلترینگ میباشد.به نظر می‌رسد دیدگاه برخی از مسوولان درباره فضای مجازی بسیار اشتباه بوده و تصور می‌کنند تنها تلویزیون باید وجود داشته باشد و حضور بسیاری از شبکه‌های مجازی در دنیا اشتباه است.
چه بخواهیم و چه مخالف باشیم فضای مجازی در دنیا وجود دارد و با فعالیت خود اتفاقاتی را در دنیای مجازی رقم زده و همواره تغییراتی را در دنیا ایجاد می‌کند. مسوولان و مدیران کشورمان باید دید خود را نسبت به فضای مجازی و شبکه‌های مجازی معتدل‌تر کنند.بر اساس آمارها ۶۰ درصد از کودکان سه تا پنج ساله تبلت و موبایل هوشمند دارند. به دلیل فیلترینگ پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام تمامی تبلت‌ها و موبایل‌های هوشمند دارای فیلترشکن هستند بنابراین کودکان امکان دسترسی به سایت‌های نامناسب را دارند.مسوولان بزرگوار کشورمان باید فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را بپذیرند و دید خود را نسبت به آنها اصلاح کنند.مساله استقبال از شبکه‌های اجتماعی بومی دو بعد دارد؛ نخست بعد فنی و دوم بعد فرهنگی؛ از نظر فنی شبکه‌های مجازی بومی هنوز به استانداردها و کیفیت لازم نرسیده‌اند و توانایی رقابت با شبکه‌های اجتماعی جهانی را ندارند.از بعد فرهنگی نیز جذب کاربران اینترنتی به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی نیازمند فرهنگ‌سازی و جلب اعتماد است. این اعتماد نیز یک روزه ایجاد نمی‌شود و زمان می‌برد.
فیلترینگ نه مشکلات فنی شبکه‌های مجازی داخلی را رفع می‌کند و نه مشکلات فرهنگی را! هر میزان هم شبکه‌های اجتماعی جهانی را فیلتر کنیم، به پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی در جذب مخاطب کمکی نکرده‌ایم. فیلترینگ تنها در دو مورد مناسب است؛ به خطر افتادن امنیت ملی و محتوای مستهجن و نامناسب در شبکه‌های اجتماعی.
در دنیای امروز انحصار در رسانه معنا ندارد. فضای مجازی معبری شده برای شکست انحصار صدا‌و‌سیما و این امر تنها به اینستاگرام منتهی نمی‌شود. بهتر است صدا‌و‌سیما نیز خود را به‌روزرسانی کرده و همگام با شبکه‌های مجازی فعالیت کند. شکسته شدن انحصار صدا‌و‌سیما اتفاق بدی نیست.اگر تصور مسوولان آن است که ویز نامناسب بوده و کاربران باید از نرم‌افزارهای بومی استفاده کنند بهتر است نرم‌افزارهای بومی را از نظر فنی و فرهنگی تقویت کنند. اگر ویز را فیلتر کنند نتیجه معکوس می‌گیرند و نه تنها مشکل رفع نمی‌شود بلکه ویز محبوب‌تر از پیش می‌شود. نمی‌توان به صورت ابلاغی مردم را مجبور کرد از نرم‌افزارهای بومی استفاده کنند.