۲۱ سال پیش در ١٣فروردین١٣٧٣ با ثبت دامنه اینترنتی ملی ایران (ir.) ارایه خدمات شبکه اینترنت (ISP) توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات (پژوهشگاه دانشهای بنیادی) در کشور آغاز شد. طی بیش از دودهه تعداد دامنههای فعال IR ثبتشده به بیش از ۶٢٢هزاردامنه رسیده که با احتساب دامنههای ثبتشده co.ir، ایران، ac.ir، sch.ir، id.ir، gov.ir، org.ir و net.ir مجموعا حدود ۶٣٢هزاردامنه اینترنتی در مرکز ثبت دامنههای اینترنتی کشور ثبت شده است.
ایران از نظر تعداد دامنه اینترنتی کشوری، بزرگترین کشور در منطقه است و از کشورهایی نظیر سنگاپور، مالزی، هنگکنگ، ترکیه، اسلواکی، یونان و فنلاند هم پیشی گرفته و در رتبههای نخست فهرست کشورهای برتر جهان از نظر رشد دامنه اینترنتی قرار دارد. ثبت دامنه ملی «دات آیآر» -ir.- یکی از اقدامات موثر در قلمرو اینترنت ایرانی محسوب میشود که توانست مشخصهای تعیینشده برای هویت ایران در فضای اینترنت شکل دهد. این اقدام از سوی مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات انجام شد که هنوز هم تنها نهاد ثبت اسامی قلمرو دامنههای اینترنتی در ایران به رسمیت شناخته میشود.
با تلاش مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات که از سال١٣٧۶ با ارتقا به پژوهشگاه به «پژوهشگاه دانشهای بنیادی» تغییر نام داد، ایران در ابتدای دهه١٣٧٠ بهعنوان نخستین کشور خاورمیانه – پس از رژیم اشغالگر قدس – به شبکه جهانی اینترنت پیوست. اولین اتصال ایران به شبکه اواخر سال١٩٩٢میلادی موقتا از طریق اتصال تلفنی دستگاه کامپیوتر ٨٠٣٨۶ به دانشگاه لیسنتس اتریش صورت گرفت. اواخر سال١٩٩٣میلادی پروتکل IP/ICP در ایران راهاندازی شد که امکان اتصال به شبکه اینترنت را فراهم کرد و ایران حدود یکسال بعد از دانشگاههای اروپایی به شبکه اینترنت وصل شد.
فعالیت گره ایران در شبکه آموزش و پژوهش اروپا رسما از اول ژانویه١٩٩٣ آغاز شد با اینحال، گسترش شبکه به دانشگاهها و مراکز علمی و تحقیقاتی کشور بهدلیل ضعف خطوط مخابراتی بسیار به کندی پیشرفت به طوری که با گذشت بیش از یکسال از اتصال ایران به شبکه، خط دانشگاه صنعتی شریف، عملا بلااستفاده مانده و خط دانشگاه صنعتی اصفهان با سرعت چهارهزارو٨٠٠ bps اجازه استفاده همزمان بیش از دو یا سهکاربر را نمیداد!
منبع: روزنامه شرق
