سال ۱۴۰۰ را نمی‌توان سالی آرام و بدون فراز و فرود در حوزه فناوری نامید، در سراسر سال شمسی گذشته، اتفاقات مثبت و منفی و مهمی رخ داد که تاثیراتی غیرقابل انکاری در زمینه تکنولوژی در کشور و در جهان به همراه داشت.طبیعتا ما صرفا در خصوص اتفاقات فناوری در کشور صحبت نمی‌کنیم، هرچند تمرکز ما بر اتفاقاتی که است که درون کشور رخ داده اما نیم نگاهی نیز به مهم‌ترین اتفاقات فناوری محور در جهان نیز داریم. اتفاقاتی که خواه یا ناخواه برای ما در ایران نیز اهمیت دارند و می‌توان از آن‌ها به عنوان مهم‌ترین اتفاقات در سال گذشته نام برد.حال که وارد سال جدید و قرن جدید شده‌ایم، بهتر است نگاهی به با اهمیت‌ترین اتفاقات حوزه فناوری در سال ۱۴۰۰ بیندازیم و مهم‌ترین اتفاق سال گذشته را انتخاب کنیم،
وزیر ارتباطات جدید
در سال ۱۴۰۰ سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و دولت ابراهیم رئیسی به جای دولت روحانی روی کار آمد. به این ترتیب دوره محمد جواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات نیز به پایان رسید و عیسی زارع‌پور، پس از دریافت رای اعتماد در مجلس شورای اسلامی، به روی کار آمد.خط مشی و سیاست‌های وزیر ارتباطات جدید در بخشهایی مشابه و در بخش‌های متفاوت نسبت به جهرمی است، او از همان ابتدا اعلام کرد که از تلفن همراه ایرانی استفاده می‌کند و تنها در شبکه‌های اجتماعی مجاز فعال است. البته زارع‌پور طرح‌های مشخصی برای توسعه اینترنت در کشور و بهبود ارتباطات دارد اما تاکنون اقدامی خاصی را از سمت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مشاهده نکردیم و گویی این وزارتخانه در خواب زمستانی فرو رفته است.
حملات سایبری به جایگاه‌های سوخت و زیرساخت صدا و سیما
ساعت ۱۱ صبح روز سه شنبه، چهارم آبان سال ۱۴۰۰ مرکز افتا، گزارشی درخصوص حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور اعلام کرده و به تبع آن جایگاه‌های ارائه خدمات سوخت‌رسانی، از مدار خارج شدند. جایگاه‌های سوخت هوشمند پس از مدتی به حالت عادی بازگشتند ولی حملات سایبری به زیرساخت قوه قضاییه، دادگستری و در ادامه به صدا و سیما ادامه داشت، به طوری که پلتفرم تلوبیون برای دقایقی هک شد و نام گروه‌های مخالف با جمهوری اسلامی بر روی صفحه نمایش صدا و سیما در این پلتفرم نقش بست.این حملات سایبری علاوه بر تضعیف نشان دادن زیرساخت‌های امنیتی کشور، باعث اختلال در جایگاه‌های سوخت شد و برای چند روز، تعدادی از جایگاه‌ها غیرفعال بودند، این اتفاق باعث به وجود آمدن هرج و مرج میان صاحبان خودرو‌هایی شد که به سوخت نیاز داشتند.
طرح صیانت
نمایندگان مجلس شورای اسلامی سال گذشته طرحی پرحاشیه به نام صیانت از کاربران در فضای مجازی را تصویب و اجرایی کنند؛ اتفاقی که تاکنون رخ نداد یا بهتر بگوییم، اعتراضات گسترده به این طرح موجب عقب نشینی نمایندگان از اجرای آن شد.طرح صیانت بندهای مخرب فراوانی دارد اما تنها یک بند آن برای ویرانی هزاران کسب و کار بزرگ و کوچک در کشور کافی‌ست. بر اساس یکی از بندهای این قانون، تمامی پلتفرم‌های خارجی باید وارد ایران شوند و به صورت رسمی تحت قوانین جمهوری اسلامی فعالیت کنند. پس از اجرای این طرح، به پلتفرم‌های خارجی فرصت داده می‌شود تا وارد کشور شوند، اگر در مدت معین شرکت‌هایی مانند گوگل، اینستاگرام، توییتر، تلگرام و غیره فعالیت رسمی خود را در ایران آغاز نکنند، دولت فرصت دارد تا طی یک سال، جایگزین بومی آن‌ها را تولید کند و پس از آن تمامی پلتفرم‌های غیرمجاز بسته خواهند شد.بر اساس این قانون تمامی پلتفرم‌های خارجی در کشور مسدود خواهند شد، نمایندگان موافق این طرح مدام ادعا دارند که این طرح به معنای فیلترینگ سرویس‌های خارجی نخواهد بود، اما در اصل شرطی بزرگ برای ادامه فعالیت این برنامه‌ها وجود دارد که هرگز عملی نخواهد شد. ممنوعیت استفاده از فیلترشکن، امکان کاهش ظرفیت ورودی پلتفرم‌های خارجی و مدیریت دیتای ورودی توسط بخش دولتی، بخشهایی دیگر از این طرح هستند.
خاموشی‌های گسترده در کلانشهرها
در روزهای پایانی فصل بهار، قطعی‌های مکرر برق در سراسر کشور مشکلات بی‌شماری را برای مردم و کسب‌و‌کارها ایجاد کرد. مسئولین وزارت نیرو، هر روز دلیلی جدید را برای قطعی‌های برق اعلام کردند اما در نهایت دلیل مشخصی برای قطعی برق اعلام نشد و بسیاری از کاسه کوزه‌ها بر سر مزرعه‌های ماینینگ شکست.طی چندین هفته، موضوع قطعی برق به دغدغه نخست مردم تبدیل شد و حتی اخبار مربوط به قطعی برق، تمامی حواشی انتخابات ریاست جمهوری را به حاشیه کشاند.
تلفیق سری گلکسی S و گلکسی نوت
یکی از مهم‌ترین و شاید جذاب‌ترین اتفاقات سال گذشته، خبر تلفیق دو سری گلکسی نوت و گلکسی S سامسونگ بود. ماه گذشته مراسم رونمایی از سری گلکسی S22برگزار شد که طی آن سامسونگ اعلام کرد که دو مدل گلکسی نوت که آخرین بار دو سال پیش عرضه شده، با گلکسی S22 اولترا جدیدی ادغام شده و قرار است سری گلکسی نوت به طور رسمی بازنشسته شود.این مدل از یک نمایشگر ۶٫۸ اینچی، پردازنده اگزینوس ۲۲۰۰، دوربین چهارگانه با سنسور اصلی ۱۰۸ مگاپیکسلی و قلم هوشمند S Pen بهره می‌برد.
محبوبیت ناگهانی کلاب هاوس در ایران و جهان
کلاب هاوس یک شبکه اجتماعی خاص و متفاوت است که تاکنون نمونه موفقی نداشته، در حال حاضر اکثر شبکه‌های اجتماعی بر متن، تصویر یا ویدیو تمرکز دارند، اما کلاب هاوس یک شبکه اجتماعی برای حرف زدن و گوش دادن به صحبت دیگران است، در واقع کلاب هاوس یک نسخه خاص و ویژه از توییتر به شمار می‌آید.کلاب هاوس خیلی زود وارد ایران شد و با سرعت نور، محبوبیت بسیاری میان کاربران پیدا کرد، شاید بتوان گفت استقبال از کلاب هاوس در ایران بسیار گسترده‌تر و بیشتر از دیگر کشورهای دنیا بود. در ماه فروردین و اردیبهشت سال ۱۴۰۰ همه از کلاب هاوس صحبت می‌کردند اما همانطور که این پلتفرم به زودی محبوب شد، به سرعت هم تب و تاب استفاده از آن خوابید و تبدیل به یک شبکه اجتماعی با محبوبیت پایین شد.
ارسال تلسکوپ فضایی جیمز وب
در ماه دی بود که تلسکوپ فضایی جیمز وب توسط ناسا به عنوان جایگزین تلسکوپ فضایی هابل به فضا پرتاب شد. جیمز وب بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین تلسکوپی است که تاکنون توسط ناسا ساخته شده و فناوری‌هایی در آن به کار رفته که تاکنون در هیچ ابزار دیگری مورد استفاده قرار نگرفته است.زمانی که کارشناسان ناسا از جیمز وب سخن می‌گویند، تنها کلمات باشکوه و تاثیرگذار در بیان آن‌ها دیده می‌شود. آن‌ها می‌گویند تلسکوپ جیمز وب یک ماشین زمان است، ماشین زمانی که قرار است ما را به گذشته کیهان ببرد، قرار است به تعداد زیادی از سوالات ما در زمینه جهان پیرامون‌مان پاسخ دهد و اسرار زیادی را کشف کند.
جیمز وب در روز ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ از پایگاه گویان فرانسه توسط موشک آریان ۵ به فضا پرتاب شد. زمان ساخت خود تلسکوپ به سال ۱۹۹۶ باز می‌گردد که تا انتهای سال ۲۰۱۶ ادامه داشت؛ البته طراحی جیمز وب یک بار در سال ۲۰۰۵ به طور کامل تغییر کرد، به این ترتیب تلسکوپ فعلی جیمز وب در مدت زمان ۱۱ سال ساخته شد و از سال ۲۰۱۶ تاکنون بخش‌های مختلف آن مورد آزمایش قرار گرفته است. جیمز وب برای ماموریتی حداقل ۱۰ ساله به فضا پرتاب شد و ساخت تلسکوپ جایگزین آن از همین حالا آغاز شده است. البته با توجه به سوخت جیمز وب احتمالا این تلسکوپ بیش از ۱۰ سال و حتی شاید ۲۰ سال بتواند فعال بماند.
