وقتی یک هدست واقعیت مجازی را به سر می‌گذارید، دنیای سه‌بعدی جدیدی که در آن حاضرشده‌اید، می‌تواند به‌راحتی شما را هیجان‌زده و شاید وحشت‌زده کند. این یک رسانه کاملاً جدید است که توسط تلویزیون نمی‌تواند مشابه‌سازی شود. اما هنوز دلایلی هست که باعث می‌شود امثال سونی و اوکیولوس این هدست‌ها را عرضه عمومی نکنند. هرچند، فعلاً هدست واقعیت مجازی Gear VR سامسونگ و سایر هدست‌های مبتنی بر اسمارتفون این خلأ را پرکرده‌اند. این هدست‌ها که بر توان محاسباتی PC ها و کنسول‌های بازی تکیه می‌کنند، نهایتاً بیشتر و بیشتر ما را در دنیای مجازی سه‌بعدی غرق خواهند کرد.
اما هنوز این فناوری به‌قدر کافی به تکامل نرسیده است. تصاویر سه‌بعدی استریوسکوپیک می‌توانند دچار اختلال شوند و در دنیاهای پیچیده، صحنه اغلب به‌طور جزئی از فوکوس خارج می‌شود. علاوه بر این، هنگام حرکت در محیط مجازی ممکن است حالت تهوع به شخص دست دهد.
نحوه تعامل ما به محیط اطراف در واقعیت مجازی نیز همچنان کامل‌تر خواهد شد و به چیزی فراتر از گیم پد و کیبورد خواهد رسید و روش‌های طبیعی‌تر و احتمالاً شهودی‌تر به کار گرفته خواهد شد.
هدست تنها بخشی از مشکلات را می‌تواند مرتفع کند و به همین دلیل است که شرکت‌های متعددی درحال‌توسعه سخت‌افزارهای جانبی برای تکمیل تجربه واقعیت مجازی هستند. گجت Roto یکی از این گجت‌های جانبی است. به بیان ساده، روتو یک صندلی موتوردار است که با گرداندن صفحه پای آن می‌توانید جهت و سرعت چرخش صندلی را کنترل کنید. توصیف این سخت‌افزار در چند جمله کار راحتی نیست، اما به‌هرحال، آنچه مسلم است، این است که روتو چیزی فراتر از یک جایگزین برای ماوس یا جوی‌استیک است. کاری که روتو انجام می‌دهد خیلی شبیه ماوس و جوی‌استیک است، اما چرخش همزمان صندلی با آواتار شما در دنیای مجازی چیزی است که تغییر ایجاد می‌کند و کمی واقعیت به دنیای واقعیت مجازی اضافه می‌کند.
یکی از اهداف اولیه روتو، دادن حس آزادی بیشتر به کاربران در کاوش دنیای واقعیت مجازی است. در یک هدست واقعیت مجازی، نقطه فوکوس نقطه روبروی چشمان شماست. درست است که شما می‌توانید سر خود را در هر جهتی که می‌خواهید بچرخانید، اما ما که جغد نیستیم (!)، و گردن انسان زمانی در راحت‌ترین حالت است که خط دید شما روبه‌جلو یا تقریباً روبه‌جلو باشد. این واقعیت در دنیای واقعی نیز وجود دارد و وقتی مجبور هستید گردنتان را زیاد بچرخانید، درصورتی‌که امکانش باشد طبق غریزه بدنتان را طوری می‌چرخانید که گردن در زاویه کم بوده و فشار به آن وارد نشود. در دنیای واقعیت، اگر روی یک صندلی ثابت نشسته باشید، این امکان را نخواهید داشت و روتو راه‌حلی پیداکرده است که عبارت است از چرخاندن صندلی با یک کنترلر که زیر پای شما تعبیه‌شده است.
وقتی از روتو استفاده می‌کنید، تمایز محسوسی بین جهتی که به آن نگاه می‌کنید و جهت بدنتان وجود دارد و این را به‌خوبی حس خواهید کرد و حس حضور بیشتری در محیط مجازی خواهید داشت.
چرخاندن کل بدن در جهت موردنظر، مزایای زیاد دیگری نیز دارد. مثلاً حرکت شما در دنیای مجازی بسیار نرم‌تر خواهد بود. مثلاً در بازی Alien: Isolation (یکی از بازی‌های به‌کاررفته در دموی روتو) وقتی دارید روی پل حرکت می‌کنید و جهت دید شما توسط کنترلر روی هدست تنظیم می‌شود، وقتی به نقطه جدیدی نگاه می‌کنید، صحنه کمی تکان اضافی می‌خورد و می‌پرد، و وقتی در حال چرخاندن سرتان هستید، یا با یک کنترلر صحنه را می‌چرخانید، صحنه کمی تار می‌شود.
این اتفاقات وقتی از روتو استفاده کنید، کمتر می‌شود. به‌هرحال، به‌طور غریزی در دنیای واقعیت مجازی نیز مثل دنیای واقعی دوست دارید ابتدا سر خود را چرخانده و به دنبال آن بدن خود را نیز بگردانید و به‌این‌ترتیب، حرکت کنترل‌شده‌ای بین جهتی که رو به آن هستید و جهتی که می‌خواهید رو به آن قرار بگیرید وجود خواهد داشت و تاری تصویر به‌طور محسوس کاهش می‌یابد. البته این مستقیماً ناشی از عملکرد سخت‌افزار نیست و درواقع تعامل صحیح‌تر کاربر با محیط واقعیت مجازی است که با به‌کارگیری روتو به‌طور ناخودآگاه ایجاد می‌شود.
روتو علاوه بر بهبود تجربه دنیای واقعیت مجازی، مشکل حالت تهوع را نیز حل می‌کند. برخی افراد بیشتر از بقیه در معرض این حالت قرار دارند و این یک مسئله شخصی نیست و دلیل علمی ساده‌ای دارد. گوش داخلی شما مسئول حفظ تعادل شماست و درواقع حسگر جهتی (مشابه ژیروسکوپ) است. وقتی شما حرکت می‌کنید، مایع داخل گوشی داخلی شما نیز تکان می‌خورد و مغز با تحلیل سیگنال دریافتی از گوش داخلی به‌علاوه محرک‌های دیگر، تعادل شما را درحرکت حفظ می‌کند. در واقعیت مجازی، چشمان شما، حرکت را می‌بینند و مغز حرکت را شناسایی می‌کند، اما گوش داخلی شما چیزی حس نمی‌کند و این موجب گیجی مغز شما شده و گاهی منجر به حالت تهوع می‌شود که یک واکنش دفاعی است. اما وقتی روی صندلی روتو نشسته‌اید، کمی حرکت (چرخش) دارید و احتمال گیجی جهتی و احساس تهوع کمتر می‌شود.
افراد پشت پروژه روتو، حس جدید این وسیله را با عبارت “حضور گرانشی” بیان می‌کنند و منظورشان از این عبارت این است که شما با روتو می‌توانید در محیط واقعیت مجازی، اندکی خود فیزیکی‌تان را احساس کنید. آواتار شما نه جسمی دارد و نه وزنی و وقتی‌که آن را با یک ماوس یا استیک کنترل می‌کنید، حس لَختی (اینرسی) وجود ندارد. اما حداقل وقتی یک درجه آزادی (چرخش روی یک محور) اضافه شود، در آن جهت دائماً در حال حرکت شتابدار هستید و شتاب‌ها را احساس می‌کنید. می‌توانید نیروی گریز از مرکز خفیفی را که می‌خواهد شما را رو به بیرون از صندلی سوق دهد احساس کنید. بدن شما هم متوجه این می‌شود و عضلات شما حرکاتی غیرارادی برای پایدار و راحت نگه‌داشتن شما روی صندلی انجام می‌دهند.
اکنون کمی هم به جزئیات فنی روتو می‌پردازیم. موتور صندلی می‌تواند آن را با سرعت نسبتاً بالایی، اما نه در حد وسایل بازی پارک، بچرخاند و موتور با وزن شخصی که روی آن نشسته، کالیبره می‌شود و بنابراین، مثلاً اگر بعد از شما، برادرزاده شش‌ساله‌تان روی صندلی بنشیند، روتو او را پرت نخواهد کرد، زیرا وزن او را اندازه می‌گیرد و با آن کالیبره می‌شود. به بیان ساده‌تر، می‌داند که با چه وزنی سروکار دارد.
صفحه پایی صندلی درجایی قرار دارد که شما به‌طور طبیعی پایتان را می‌گذارید و هرچه بیشتر آن را بچرخانید، سرعت چرخش صندلی بیشتر می‌شود. در ورژن نهایی، صفحه پایی صندلی مجهز به یک تاچ پد نیز خواهد بود که می‌توانید در برخی بازی‌ها با زدن پایتان روی آن، در دنیای مجازی قدم بزنید.
هرچند صندلی به‌صورت مستقل از هدست عمل می‌کند و تحت فرمان شماست، بااین‌حال، تیم روتو یک SDK توسعه داده‌اند که به کارگردانان و سازندگان فیلم‌ها و بازی‌های واقعیت مجازی، امکان دخالت در حرکت روتو را می‌دهد. مثلاً فرض کنید در یک بازی هستید و در صحنه خاصی کنترل باید از شما گرفته شود (مثلاً حین پخش انیمیشن) و حتماً باید در جهت خاصی قرار بگیرید تا شاهد صحنه موردنظر کارگردان باشید. مثلاً در حال حرکت هستید و ناگهان موجی از زامبی‌ها از یک در ساختمان داخل می‌شوند (به‌صورت انیمیشن)، در این صورت صندلی باید بچرخد و حتماً در صحنه قرار بگیرید.
یکی از مشکلات چرخیدن روی روتو درحالی‌که هدست واقعیت مجازی روی سرتان است، این است که داخل کابل‌ها گره‌خورده و گیر کنید. به همین دلیل، روتو از یک سیستم اسلیپ-رینگ (Slip-Ring) استفاده می‌کند (این سیستم متشکل از یک سری شیار حلقه‌ای رسانای متحدالمرکز است که جریان الکتریسیته را از پایه تحویل گرفته و بدون قطعی جریان به آنچه روی قسمت چرخان است منتقل می‌کنند). هر کابل و سوکت و کانکتوری که لازم است به پایه صندلی وصل می‌کنید و کابل‌های هدست را به پورت‌های تعبیه‌شده روی قسمت متحرک وصل می‌کنید.
هزینه پروژه روتو از طریق یک کمپین در کیک استارتر تأمین‌شده و از دوازدهم مارس آغاز می‌شود. به گفته تیم طراحی روتو، فعلاً تنها گزینه تأمین بودجه از طریق کمک‌های مردمی در کیک استارتر است.
نظرتان در مورد این گجت چیست؟ همان‌طور که شاید برخی از شما بدانید، هم‌اکنون از پلتفرم‌های دو و حتی سه درجه آزادی (دورانی) در صنعت هوافضا و برای شبیه‌سازی پرواز و آموزش خدمه وسایل پرنده استفاده می‌شود. آیا روزی شاهد حضور این دستگاه‌ها در منازل خود و تجربه واقعیت مجازی از دویدن و جنگ با موجودات عجیب‌وغریب یا عملیات کماندویی گرفته تا پرواز با هواپیما و بالگرد و سفر در فضا و اتومبیلرانی و قایقرانی و … و کلاً هر چیزی که به ذهن می‌رسد خواهیم بود؟
اما از کجا معلوم، شاید نوادگان ما و حتی نسل ما شاهد ارتباط سیستم عصبی بدن با این دستگاه‌ها باشد، و این یعنی نقطه اوج واقعیت مجازی، ایده به‌کاررفته در فیلم محبوب ماتریکس!
