یک ماه از فیلتر کردن تلگرام گذشت و در این مدت شاهد فشار از سوی مسئولین جهت ترک تلگرام و پیوستن به پیامرسهانهای بومی بودیم. تمام تلاشهای صورت گرفته و اختصاص وام های میلیاردی و اعطای زیرساختهای لازم فقط یک میلیون کاربر تلگرام را پاک کردند.عددی که وزیر فناوری اطلاعات اعلام کرد : درحال حاضر بطور میانگین پیامرسانهای داخلی ۴میلیون و ۵۰۰هزار مشترک دارند و از ۴۵میلیون کاربر تلگرام هم فقط یک میلیون نفر این نرم‌افزار را پاک کرده‌اند.
این در حالیست که رییس سازمان فناوری اطلاعات با بیان اینکه میزان ترافیک بین المللی پیام رسان ها با کاهش برآوردی ۶۷ درصد مواجه شده است، گفت: تاکنون ۲۲ میلیون نصب پیام رسان های داخلی داشتیم که از این تعداد ۸.۵ میلیون کاربر فعال هستند.
بعد از اینکه با اعمال محدودیت ها در این مدت ،انتظار مسئولین از فیلترکردن تلگرام برآورده نشد،حجم وسیعی از کاربران به استفاده از فیلترشکن ها روی آوردند و این حجم استفاده آنقدر زیاد بود که در هفته های نخست فیلترینگ،در لیست پردانلودترین برنامه های گوگل پلی رتبه های نخست به فیلترشکن ها اختصاص یافت.
حجم استفاده از ابزارهای فیلترشکن و VPN ها توسط کاربران ایرانی چنان با رشد گسترده ای مواجه بود که وزیر ارتباطات در اظهارات خود این موضوع را تایید کرده و گفت: ترویج استفاده از فیلترشکنها که اغلب باج افزار و بدافزار هستند، تهدید بزرگی برای امنیت زندگی مردم خواهد بود که باید برای آن چاره جدی اندیشید.
موضوعی که باعث شد فیلترینگ ابعاد گسترده ی دیگری به خود گیرد.مسدود سازی فیلترشکنها.در این رابطه سوالاتی زیر مطرح می شود:
آیا مسدودسازی و جلوگیری از انواع ارتباطات VPN و پروتکلهای رمزنگاری در لایه های مختلف شبکه و ارتباطات همیشه امکانپذیر است یا خیر؟
امنیت سرویس دهنده های داخلی کشور که از پروتکل های مشابه استفاده می کنند، آیا متاثر از این موضوع هستند یا خیر؟
آیا امکان شناسایی و ساماندهی سرویس دهنده های مجاز و غیرمجاز VPNها و انواع فیلترشکنها وجود دارد؟
آیا تفکیک ارائه دهنده های سرویس VPN و فیلترشکنها به مجاز و غیرمجاز کار درست و منطقی است؟
بر این اساس به نظر می رسد بستن و مسدودسازی استفاده از فیلترشکن ها یکی از راهکارهایی است که توسط دولت پیگیری می شود. زمانیکه افراد جامعه ای به دلایل مختلف با محدودیت دسترسی به منابعی در اینترنت مواجه می شوند، به دلیل ذات محدودیت و عدم قبول آن دست به اقداماتی نظیر استفاده از فیلترشکنها می زنند؛ شاید این اقدام به صورت کوتاه مدت نیازهای آنان را در برقراری ارتباطات و رفع محدودیتها برطرف سازد، اما تبعات فنی و اجتماعی متعددی به وجود می آید.متاسفانه زمانی که استفاده از انواع روشها و ابزارهای فیلترشکن در کشور به شیوه غیرمنطقی افزایش می‌یابد، شاهد آن هستیم که آلودگی به انواع بدافزارها نیز رشد چشمگیری پیدا میکند.کاهش سن استفاده از فیلترشکنها در کشور است که اثرات سوء بسیاری خواهد داشت،: تعداد بالای استفاده کنندگان از فیلترشکنها در کشور افرادی با سطح آگاهی عمومی امنیت پایین هستند که به راحتی به هر نرم افزار و برنامه به نام فیلترشکن اعتماد میکنند.اثرات جانبی استفاده بی‌رویه و هیجانی از فیلترشکنها و نرم افزارهای مشابه در کشور، آلودگی گسترده کاربران در سطح کشور و به همراه آن نشت اطلاعات، دسترسی غیرمجاز به اطلاعات کاربران، نقض حریم خصوصی، کلاهبرداریهای مجازی و باج‌خواهیهای اینترنتی و دیگر تهدیدات خواهد بود.
یکی دیگر از ابعاد فیلترینگ تلگرام تهدید کسب و کارهای صنفی در رابطه با حضور در تلگرام است.عبدالصمد خرم آبادی دبیر کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و معاون دادستان کل کشور در صفحه شخصی خود نوشت: فعالیت صنفی در بستر تلگرام ممنوع است و واحد های صنفی و کسب و کارهای اینترنتی فعالیت های خود را به شبکه های اجتماعی داخلی منتقل کنند.
موضوعی که کاملا در این مدت مشخص است سردرگمی کاربران جهت ارتباطات خود است،از سوی بدلیل ضعف های موجود و عدم اطمینان به پیامرسانهای داخلی و از سوی دیگر فیلترینگ تلگرام باعث این سردرگمی شده است.حال باید منتظر ماند و دید که آیا کاربران با گذشت زمان از خواسته ی اینروزهای خود کوتاه می آیند و عطای تلگرام را به بقایش می بخشند و راهی پیامرسانهای داخلی میشوند؟!یا با وجود فیلتر تلگرام،مسدودسازی فیلترشکن ها و اعلام جرم در صورت فعالیت صنفی و با توجه به کمپینهایی که تشویق به مقاومت و حضور در تلگرام و اخباری چون تلگرام ضد فیلتر میکنند و باز در تلگرام باقی می مانند؟!
آنچه در این رهگذر دو ماه فیلترینگ تلگرام به مسئولین و ما می آموزد اینست که کاربران ایرانی بدلیل عدم حق انتخاب ناراضی هستند.بطوریکه در هفته ی گذشته در خصوص حضور مسئولین در توییتر ،دیگر شبکه ای که فیلتر است ، بصورت طنز و جدی خواستار توضیح شده اند و حتی نام فیلترشکنی که مسئولین از آن استفاده میکنند را خواستار شدند!!
سخن آخر این مطلب را اینگونه به پایان میرسانم : که مسئولین اصل موضوع فناوری اطلاعات ایران چون تخصص ارز به کالاهای آی تی،پیاده سازی دولت الکترونیک و… را رها کرده اند و طی دوماه بصورت شبانه روزی در حال مذمت یکی از هزاران ابزار این صنعت بزرگ کرده اند و در نقطه ی مقابل هر هفته شاهد رکورد زنی در دستیابی به سرعت بالاتر اینترنت در ایران هستیم.خب سوالی که مطرح میشود این است که این سرعتها برای مردم وقتی نتوانند ارتباطات ساده خود را برقرار کنند بجز یک عدد چه مفهومی دارد و اینجاس که جمله تیتر مصداق پیدا میکند : اسب را گم کرده پی نعلش می گردد
