شیوع ناگهانی ویروس کرونا در کشور طی دو ماه اخیر موج نگرانی‌های شدیدی به راه انداخته و همه را غافلگیر کرد. در حال‌حاضر، تنها استراتژی برای کنترل این بیماری تعطیلی مدارس، دانشگاهها، مراکز عمومی مانند سینماها و تئاتر و ضدعفونی کردن وسایل حمل و نقل عمومی و بعضاً تعطیلی بعضی از این قبیل موارد بوده و تا حدودی توانست از وقوع حوادث بدتر از این را پیشگیری کند اما کافی نبود و حتی تعطیلی اداره‌ها و سازمان‌ها را در روزهای اخیر شاهد نبودیم که این هم به نوع خود جای تعجب و جای بسی تامل دارد.
از زمان‌های گذشته تا به امروز صحبت از فناوری و تاثیر آن بر زندگی وجود داشته تا جایی که امروز دیگر زندگی بدون فناوری، آن کیفیت مورد نظر را نخواهد داشت. این ابزار‌های هوشمند که چند سالی است بازار رو به رشدی پیدا کرده‌اند قابلیت‌های زیادی برای جدال با بیماری کرونا که این روز‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم بدل شده است، دارد. ابزار‌های دیجتیالی که در کنار دیگر روش‌ها می‌تواند نگرانی‌های مردم از ابتلا به ویروس کرونا که واگیری آن در تعامل با جامعه بیشتر می‌شود را کم کند.
بحران کرونا و شروع کار کسب و کار در عصر دیجیتال
با وجود خطرناک بودن ویروس کرونا و تاثیرات جبران ناپذیری که بر برخی از بخش های اکوسیستم، کسب وکارها و یا صنعت داشته است، نکته مهم پیدا کردن راه حیات است. و در این میان بسیاری از فروشگاه های آفلاین برای حفظ بقا، به فروش آنلاین و سبک زندگی دیجیتالی یعنی استفاده از ابزار‌های دیجیتالی برای گسترش ارتباطات، تبادل اطلاعات و همچنین تسهیل و تسریع فرآیند‌های شغلی و کار‌های روزمره روی آورده اند که با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر و قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، یکی از روش‌های کمک کننده در مسیر بهبود کیفیت زندگی همان استفاده از این تکنولوژی است.
در فناوری اطلاعات و ارتباطات به صورت بالقوه این توان وجود دارد که با به کارگیری مناسب نقش تاثیرگذاری در تسریع توسعه و پویایی اجتماعی و اقتصادی در جامعه را داشته باشد. که مزایا و پتانسیل‌های بالایی برای پیشبرد اهداف توسعه یک جامعه دارد به طوری که گسترش آن منجر به افزایش درآمد، بالا رفتن کیفیت زندگی، برابری در ارائه خدمات و افزایش قدرت تأثیرگذاری مردم جامعه در سیاست‌های دولت خواهد شد.
ایران هم کشوری است که در سال‌های اخیر به مدد توسعه زیست‌بوم فناوری، نوآوری و کارآفرینی توانسته گام‌هایی در این حوزه بردارد. گام‌های دانش بنیانی که در بستر این زیست‌بوم، می‌تواند با ارائه خدمات غیرحضوری از سلامت مردم محافظت کنند. دانش بنیا‌ن‌هایی که در بستر ارائه خدمات غیرحضور می‌توانند بازوی کمکی برای کادر درمانی باشند. کادر درمانی که این روز‌ها به دلیل افزایش مراجعات بی‌جهت، توان و امکانات ارائه خدمات به مردم را ندارند و بارها بر عدم مراجعه مردم به این مراکز تاکید کرده‌اند.
به هر حال، مزیت فعالیت در صنعت تکنولوژی به بسیاری از آنها این امکان را داده که بدون تعطیلی، فعالیتشان را به صورت دورکاری پیگیری کنند. راهکاری که می‌تواند شرکتهای غیرفناوری را از این انتخاب دوراهی تعطیلی شرکت یا تامین سلامتی کارمندان نجات دهد. همان‌طور که مدارس و دانشگاهها از مزایای فناوری، برای برگزاری آنلاین بهره‌مند شدند.
بحران امنیت
همزمان با گسترش استفاده از تجهیزات کامپیوتری، امنیت اطلاعات و ایمن سازی شبکه های ارتباطی به یکی از مهم ترین مولفه های تداوم ارائه خدمات دیجیتال تبدیل شده است. البته در چنین شرایطی نیاز به آموزش و آگاه سازی افراد سازمان و رعایت دقیق تر پروتکل های امنیت اطلاعات بیشتر احساس می شود و می بایستی تمهیدات لازم برای حفاظت از آسیب پذیری های چندگانه سایبری رعایت شود، تمهیدات به ظاهر ساده اما مهم، که با این تهدیدات به مقابله برخیزند.
اهمیت بخش ارتباطات در مواقع بحران بسیار زیاد است و با توجه به ارزشمند بودن داده ها و اطلاعات هر سازمان و نهادی می بایستی محافظت از آن به بهترین شکل انجام گیرد. و تغییر سریع به سمت دورکاری برای کارمندان ادارات و عملیات های نظارتی راه دور مدیران اجرایی، بدون ایجاد فضایی امن تهدیدات مربوط به دسترسی به شبکه را گسترش داده است. تا جایی که اطلاعات گسترده ای از این بانک های اطلاعاتی درز پیدا می
کند و مورد حمله سودجویان قرار می گیرد که منشا مشترک و اصلی آن وجود بانک های اطلاعاتی حفاظت نشده یا دارای حفاظت ضعیف، عدم آموزش افراد و بی توجهی به دستورالعمل های امنیت اطلاعات می باشد و باید با کانال های ارتباطی نامطمئن رقابت کرد. البته مدیران و مسئولان نیز در این امر نقش بسزائی داشته و دارند چرا که برای اجرای سیستم امنیت در ادارات و سازمان ها کمتر توجهی به این موضوع و مبحث مهم می شود و عدم اجرای ISMS مخاطرات و تهدیدات فراوانی را بهمراه دارد. با رعایت همه قوانین و الزامات و با جدی گرفتن حملات سایبری و با کمترین دغدغه و نگرانی برای حفاظت از داده ها و اطلاعات می توان از خسارات جبران ناپذیر محافظت کرد.
و باز هم جمله تکراری؛
امید است از اتفاقات اخیر و این روز‌هایی که درگیر بیماری کرونا شده‌ایم و استفاده از ابزار‌های دیجیتال و فناوری های نوین برای پیشگیری و مقابله با شیوع این نوع بیماری‌ها بر زندگی مردم بیشتر احساس شده درس گرفته و این گوشزد را به فال نیک گرفته و از عصر دیجیتال و گستردگی فناوری اطلاعات و ارتباطات که تغییرات زیادی را در محیط کار ایجاد کرده فقط در شرایطی که بحران های غیر منتظره‌ای مانند بحران اخیر ویروس کرونا پیش می‌اید، این پروتکل ها به معنای واقعی و در سطح گسترده به تست گذاشته نشود و به مراتب استفاده و محبوبیت از عصر دیجیتال هماره مورد استقبال و حمایت مسئولین کشوری قرار گیرد تا از این فرصت ناخواسته پیش آمده بهترین استفاده را برای جایگزینی این سیستم نوین بجای سیستم فعلی و ناکارآمد انجام داد.نا گفته نماند بارها و بارها شاهد پیشنهادات و انتقادات سازنده ای از طرف فعالین این حوزه در خصوص رخدادهای امنیتی فضای سایبری بوده و هستیم، اما کو گوش شنوا !!
نویسنده : رضاشریعتی نیا – مدیرآی تی سازمان همیاریهای شهرداری اصفهان
