وضعیت نامطلوب پیاده سازی دولت الکترونیک

بیوگرافی خودتان و سوابق کاری را بفرمایید.

تحصیلات اینجانب در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزار و در مقطع ارشد در رشته مدیریت فناوری اطلاعات می باشد. فعالیت حرفه ای بنده از سال ۷۶ و برنامه نویسی پروژه های مختلف در بخش خصوصی آغاز شد و در سال ۸۰ وارد استانداری اصفهان شدم. طی مدت ۱۸ سال حضور دائم در این بخش در رده های کارشناسی، کارشناس مسئول و رئیس گروه به انجام وظیفه پرداخته ام و درگیر پروژه های متعدد درون و برون سازمانی بوده ام که بعنوان نمونه می توان به تدوین سند راهبردی توسعهICT استان، ایجاد مرکز داده استان، شبکه اینترانت، پرتال خدمات استان، پرتال سرمایه گذاری و دهها طرح دیگر اشاره نمود

بعنوان اولین سوال بفرمایید چه نقشی را برای مدیریت فناوری اطلاعات استانداری قائلید ؟

رویکرد اصلی بنده در مدیریت فناوری اطلاعات استانداری، تغییر نگاه مدیران و سازمانها به فناوری اطلاعات از ابزار برای پشتیبانی و شتاب دهی به امور جاری به یک تکنولوژی تحول آفرین است. متاسفانه دیدگاههای سنتی به IT آنرا در حد یک ابزار بهبود کارایی محصور کرده و نتیجه این نگاه عدم بهره برداری مناسب از مزایای این تکنولوژی است به گونه ای که حتی همان بهبود کارایی نیز در بسیاری از موارد حاصل نشده است. در صورتیکه انقلابی که ICT می تواند ایجاد کند در نو دیدن اهداف و فعالیتها با عینک فناوری اطلاعات است. بعنوان نمونه سالیان متمادی است توانمندسازی اساتید برای استفاده از IT باعث افزایش کیفیت آموزش در دانشگاهها و مراکز آموزشی شده است ولی خلق موجودیتی بنام دانشگاه مجازی که پیش از آن وجود نداشته اثر تحول آفرین، نگاه به موضوع آموزش از دریچه فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد.
هر چند لازمست در همین مثال اخیر به افزایش خطر انزوای اجتماعی، نبود روابط چهره به چهره و… توجه داشت ولی با این وجود شاهد تسری نگاه تحول به سایر حوزه های دولتی و خصوصی مثل تجارت، حمل و نقل، تجارت، پزشکی و… با نگاه فناوری اطلاعات هستیم.

در خصوص پیاده سازی دولت الکترونیک ، در حال حاضر در چه نقطه ای هستیم؟

از نقطه نظر آنکه طی یکسال اخیر در کشور فعالیتهای ارزشمند و قابل توجهی برای بسط و گسترش دولت الکترونیک انجام گرفته به نظرم باید رضایت داشت و دلیل آنرا هم در جهش ۲۰ رتبه ای کشور در ارزیابی سازمان ملل در شاخه دولت الکترونیک برای سال ۲۰۱۸ و رسیدن به جایگاه ۸۶ می دانم. ولی از این لحاظ که کارهای بسیاری هنوز پیش روست و این رتبه نیز در شان کشور نیست، باید فعالیتها را بیش از پیش ادامه داد.
بنده علت اصلی این توفیق را استفاده از تجربیات جهانی و بلوغ نهادهای اجرایی و حاکمیتی در مشارکت با یکدیگر و همسویی آنها می دانم. شکستهای پی در پی به همگان آموخت که اگر نهادی به تنهایی مدعی اجرای دولت الکترونیک است یا مفهوم آنرا به درستی درک نکرده و یا در حوزه اختیارات و توانمندی خود دچار اشتباه شده است.

جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سند ملی پیشرفت استان اصفهان کجاست و نگاه مسئولین به توسعه دولت الکترونیک در اصفهان چگونه است؟
مرور راهبردهای توسعه استان نشان از جایگاه بی بدیل فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تحقق آنها دارد. نقش محوری این فناوری در اقتصاد دانش بنیان بر کسی پوشیده نیست؛ اهمیت داده ها در تصمیم گیری صحیح و به دور از هیجانات مقطعی از نقاط کانونی گسترش ICT است؛ توانمندسازی دستگاههای اجرایی با این ابزار و مشارکت دادن بخش غیردولتی در توسعه خدمات الکترونیک، همه از راهبردهای اصلی توسعه استان بشمار می آید و همین امر بیانگر دیدگاهها و انتظارات به حق مسئولین استان از متولیان توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد. نگاه فناورانه مسئولین ارشد استان برای حل معضلات و مشکلات موجود، فرصتی را برای اثبات آنچه همیشه از مدیران عالی انتظار داشتیم را فراهم آورده و به اعتقاد بنده باید تمامی بخشهای دولتی، خصوصی و دانشگاهی در سایه تعامل ارزش افزا از آن بهره ببرند.

در بودجه ی امسال ، در خصوص فناوری اطلاعات کم لطفی شد.علت عدم اختصاص ردیف بودجه ی مستقل به حوزه فناوری اطلاعات را در چه میدانید؟
نکته اول آنکه تخصیص ردیف بودجه ی اختصاصی برای حوزه فناوری اطلاعات مطالبه ای است که بایستی آنرا در لوایح بودجه ای کشور جستجو نمود و اساساً تصمیم گیری آن چندان جنبه استانی ندارد. از طرفی وضعیت اقتصادی کشور به دلایل مختلف از جمله تحریمها در وضعیت مناسبی قرار ندارد و طبیعتا اعتبارات این حوزه نیز تحت الشعاع قرار گرفته است. لیکن به اعتقاد بنده قانون پارتو کاملاً در این زمینه صدق می کند و می توان با مدیریت صحیح، ۸۰% نتایج را با ۲۰% علل و مشخصاً اختصاص منابع حاصل نمود. متاسفانه در بسیاری از موارد شاهد آن هستیم که، فعالیتهایی که اساساً نیازمند اعتبار چندانی نبوده به بهانه کمبود اعتبارات به انجام نرسیده است.
همچنین باید این نکته را خاطرنشان کنم که هر طرح توسعه ای(بجز موارد امنیتی) و از جمله ICT باید توجیه اقتصادی داشته باشد. این مهم زبان مشترک متولیان فناوری اطلاعات دستگاههای اجرایی با مدیران آنها خواهد بود. اگر نتوان نسبت مناسبی را برای کسر فایده/هزینه اثبات نمود، انتظار حمایت مدیران سازمانها در تخصیص بودجه بیش از حد خوشبینانه است.

در خصوص اقدامات کارگروه توسعه دولت الکترونیک در استان بفرمایید.

خوشبختانه با حمایت مدیران عالی استان و شخص آقای دکتر رضایی استاندار محترم، سرانجام کارگروه توسعه دولت الکترونیک استان پس از چند سال توقف، و با ترکیب پیش بینی شده در نقشه راه توسعه دولت الکترونیک از سال ۹۸ آغاز بکار نمود. جدی ترین دستاورد برگزاری دو جلسه کارگروه در سال ۹۸، را میتوان تشکیل ۵ کمیته تخصصی با اهداف و برنامه های مشخص و به شرح ذیل دانست :
– کمیته تخصصی زیرساخت: با هدف تامین زیرساخت ارتباطی پایدار و امن ارائه خدمات و زیرساخت دسترسی عمومی در کلیه شهرستانهای استان بصورت متوازن
– کمیته تخصصی امنیت: با هدف تامین امنیت ارتباطات، خدمات و محتوا ؛ و به این منظور لازمست علاوه بر رصد دائمی فضای تبادل اطلاعات و خدمات سازمانها برای ارتقاء ساختار امنیتی آنها ارائه راهکار نماید.
– کمیته تخصصی خدمات الکترونیک: با هدف تامین بستر نرم افزاری مشترک برای ارائه خدمات الکترونیکی؛ در این بستر بایستی ارائه سرویسهای پایه خدمات، انجام استعلامات بین سازمانی، برون سپاری خدمات به پیشخوانهای دولت و امکان نظارت دقیق بر عملکرد سازمانها پیش بینی شود.
– کمیته تخصصی شهر هوشمند: با هدف تهیه پلتفرم شهر هوشمند پایدار و سرویسهای عمومی مورد نیاز شهروندان؛ زمینه سازی استفاده از توان سرمایه گذاری بخشهای خصوصی برای شتاب بخشی به ایجاد شهر هوشمند از دیگر اهداف تشکیل این کمیته می باشد.
– کمیته تخصصی ارزیابی و توسعه منابع: با هدف تدوین و اجرای نظام ارزیابی برای تحقق دولت الکترونیک در دستگاههای اجرایی به همراه پیش بینی راهکارهای توسعه منابع (انسانی و اعتباری) مورد نیاز برای اجرای پروژه های دولت الکترونیک در استان
در ترکیب کمیته های فوق از مشارکت متولیان امر در بخش دولتی، نمایندگان نظام صنفی و اتحادیه رایانه ای استان و اساتید دانشگاهی استفاده شده و تاکنون با پشتکار و پیگیری روسای کمیته ها، جلسات اولیه تشکیل شده است.
علاوه بر این، فعالیتها دیگری در کارگروه در دست اقدام است که انشاء الله در فرصتهای آتی و پس از به ثمر رسیدن اعلام خواهد گردید.

وضعیت فعلی استان در دسترسی شهروندان به خدمات الکترونیکی چگونه است؟

اگر بخواهم واقع بینانه به این سوال پاسخ دهم باید بگویم که بجز برخی موارد انگشت شمار، در بیشتر موارد دسترسی شهروندان به خدمات الکترونیک وضعیت مطلوبی ندارد و برای آسیب شناسی باید به نحوه پیاده سازی خدمات الکترونیک رجوع نمود. شخصاً شاهد پروژه هایی در زمینه خدمات الکترونیک بوده ام که به دلیل طی نکرد مسیر استاندارد و منطقی نه تنها دردی از شهروند و مخاطب دوا ننمودند بلکه گره ای شدند بر گره های قبلی ارائه خدمات سنتی؛ مضاف به آنکه بدبینی غیر قابل جبرانی به خدمات الکترونیک را برای مدیران، مجریان و مردم فراهم آوردند.
برای اجرای واقعی خدمات الکترونیک باید علاوه بر اولویت بخشی به ایجاد خدمات G2G (دولت به دولت) و بعنوان نمونه استعلامات بین سازمانی، زیرساختها و نیازهای مشترک خدمات الکترونیک از جمله احراز هویت الکترونیکی، اشتراک پایگاههای داده، ایجاد پنجره واحد خدمات و… را به سرعت تامین نمود.
بی تردید این مهم از موضوعات پراهمیتی است که در دستور کار کارگروه توسعه دولت الکترونیک استان و کمیته تخصصی مربوطه قرار گرفته است.

با توجه به اهمیت موضوع امنیت اطلاعات و خبرهایی که در خصوص هک سایتهای خدمات دولت الکترونیک در چند هفته ی اخیر داشتیم ، مشکل عدم رعایت قواعد امنیتی را در چه می بینید؟

در کنار عدم باور بسیاری از مسئولین سازمانها به مخاطرات بی توجهی به امنیت اطلاعات، نبود نگاه سیستماتیک و همه جانبه به موضوع امنیت در سطوح مدیریتی و حتی کارشناسی را می توان جدی ترین مشکلات توسعه امنیت اطلاعات در استان دانست. وجوه مختلف امنیت اطلاعات مشتمل بر: شبکه و ارتباطات، تجهیزات، کاربران ، نرم افزار و سرویسها ، لزوم استفاده از استانداردهای مربوطه را دو چندان نموده است. عدم بکارگیری دیدگاههای منطبق بر استانداردهای مذکور باعث برداشتها و برخوردهای سلیقه ای با موضوع و ترجمان متفاوت از واقعیت در تعدادی از سازمانها شده است بطوریکه در برخی وجوه بطور افراطی به ملاحظات امنیتی پرداخته شده و در مقابل از ساده ترین موازین در وجوه دیگر غفلت می شود.
همانگونه که در سوالات قبلی بدان اشاره شد، کارگروه توسعه دولت الکترونیک استان برای ایجاد تحرک در سازمانها برای ایجاد امنیت پایه، ارزیابی وضع امنیتی دستگاهها و شکل گیری زیرساختهای امنیت اطلاعات در استان، نسبت به تشکیل کمیته تخصصی امنیت اطلاعات ذیل کارگروه و با مسئولیت مرکز راهبردی افتا ریاست جمهوری اقدام نموده است که امید آن می رود در سایه تلاش نهادهای مسئول، نسبت به ارتقاء سطح امنیت اطلاعات در سازمانهای استان اقدام شود.

با توجه به نامگذاری سال ۹۸ بنام رونق تولید ، مدیریت فناوری اطلاعات چه برنامه هایی در این زمینه دارد؟

با توجه به نامگذاری سال ۹۸ بعنوان سال رونق تولید توسط مقام معظم رهبری، این مدیریت مصمم است تا آخرین حد امکان زمینه های تولید محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات را در استان مهیا نماید. پیگیری اجرای برنامه های حمایتی معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای کسب و کارهای نوپا، استارتاپ ها و کارآفرینان ICT به همراه پیگیری تقویت جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه های منطقه ویژه علم و فناوری استان اصفهان از برنامه های اصلی ما می باشد ضمن آنکه رفع مشکلات شرکتهای فعال با سازمانهای دولتی، حمایت از شرکتهای بومی برای جذب پروژه های درون و برون استانی و حمایت از برگزاری رویدادهای فرااستانی فعالین این صنعت منجمله نمایشگاه الکامپ مورد توجه مدیریت فناوری اطلاعات استانداری برای رونق تولید می باشد.