امروزه کشورهای توسعه‌یافته به منظور ارائه خدمات بهتر و بیشتر به شهروندان خود، در زمینه بهداشت الکترونیکی سرمایه‌گذاری‌های فراوانی کرده و توانسته اند از این طریق، در هر زمان انواع خدمات بهداشتی و پزشکی را در اختیار مردم بگذارند.رفع مشکل ناخوانا بودن نسخه‌ها، ارتقای خدمات سلامت، دسترسی پزشکان به اطلاعات بیماران و کاهش درمان‌های تکراری از جمله مزایای این پرونده ذکرشده است.
در دنیایی که در حوزه بهداشت الکترونیکی روز به روز سرمایه‌گذاری‌ها افزایش می‌یابد، مسوولان ایرانی نیز در تلاشند از این قافله عقب نمانند و خود را با پیشرفت‌های روزافزون در این حوزه هماهنگ سازند.
این روند باعث شد تا ایران نیز به فکر راه‌اندازی خدمات بهداشت الکترونیکی بیفتد و با توسعه زیرساخت‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات، امکان توسعه بهداشت الکترونیکی را فراهم کند.یکی از پروژه‌هایی که این کشورها از آن استفاده می‌کنند پروژه‌ای به نام «پرونده الکترونیک سلامت بیمار» است که از طریق این پرونده پزشکان و مراکز درمانی به تمام سوابق بیماری فرد دسترسی دارند.
پرونده الکترونیک سلامت، برای ثبت الکترونیکی اطلاعات سلامت ایرانیان از اواخر دهه ۸۰ و دولتهای قبلی در کشور مطرح شد و در دولتهای مختلف این طرح با چالش‌های مختلف روبه رو شد تا اینکه در دولت یازدهم ۱۲ گام اجرایی برای اجرایی شدن پرونده الکترونیک سلامت تدوین شد و در دولت دوازدهم این برنامه تا گام پنجم پیش رفت.سامانه‌های متعددی از جمله سیب و سپاس ، سیمای سرطان ، ناب و سینا در وزارت بهداشت ایجاد شدند ،اما این سامانه‌ها یکپارچه نبودند و تنها بخشی از خدمات نظام سلامت را تحت پوشش قرار می‌دادند، پرونده الکترونیک زمانی به طور کامل در کشور محقق می‌شود که به هر مرکز درمانی و بهداشتی که بروید بتوانید از اطلاعات سلامت خود استفاده کنید و مراکز بهداشتی و درمانی به اطلاعات آن دسترسی داشته باشند.
از طریق پرونده الکترونیک سلامت دیگر نیاز نیست چند بار آزمایش دهید یا برای گرفتن آزمایش‌های خود به بیمارستان مراجعه کنید؛ چراکه جواب آزمایش یا عکس‌ها به صورت اسکن به پست الکترونیکی بیمار و دکتر فرد ارسال می‌شود.همچنین بیماران دیگر دغدغه‌ای به نام پیدا کردن دارو و سرکشی به اکثر داروخانه‌ها را ندارند و می‌توانند از طریق الکترونیکی ببینند که داروی موردنظرشان در کدام داروخانه وجود دارد و از طریق کارت‌هوشمند خود آن را خریداری کنند.در واقع عملیاتی شدن این پروژه در کشورهای پیشرفته نه تنها باعث کاهش هزینه و زمان می‌شود، بلکه تبعات فشارهای روانی بیماران را نیز کاهش می‌دهد.
در حال حاضر وزارت بهداشت پروژه‌های گوناگونی را در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات دردست اجرا دارد. بانک اطلاعات تجهیزات و امکانات پزشکی، بانک اطلاعات دارو و غذا، سامانه پزشکی از دور، تقویت شبکه داخلی دانشگاه‌های علوم پزشکی، راه‌اندازی کتابخانه دیجیتالی و بانک اطلاعات پزشکی ازجمله این پروژه‌ها هستند که تاکنون سرنوشت مشخصی پیدا نکرد‌ه‌اند.
جزئیات پرونده الکترونیک سلامت ایرانی‌ها
سال گذشته بود که علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت از ایجاد پرونده الکترونیک ۷۰ میلیون ایرانی خبر داد البته ایجاد پرونده به معنای خدمت گرفتن نیست بلکه این پرونده ایجاد شده بود و با گرفتن خدمت اطلاعات در پرونده الکترونیک سلامت ثبت می‌شد، اما این پرونده فقط در حوزه بهداشت بود.معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره پرونده الکترونیک سلامت گفت: طبق تعاریف صورت گرفته پرونده الکترونیک سلامت، یک فایل الکترونیکی است که همه اطلاعات سلامت یک فرد را از قبل از تولد تا زمان مرگ در بر می‌گیرد.وی ادامه داد: بر این اساس پرونده الکترونیک سلامت فقط شامل ثبت اطلاعات در سطح یک ارائه خدمات نمی‌شود، بلکه حتی اگر فرد به بخش خصوصی مراجعه کرده و خدمات تخصصی دریافت کرده باشد یا به بیمارستان، مراکز بهداشتی، انتقال خون و … مراجعه کرده باشد، باید اطلاعاتش در پرونده الکترونیک ثبت شود.معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه بر اساس برنامه وزارت بهداشت، از اول تیر ماه پرونده الکترونیک در سطح یک خدمات و برای پزشکان عمومی اجرایی شده است، گفت: در سطح دو برنامه نیز تشخیص بیماری، نوع تجویز و تعیین تکلیف بیماران باید مشخص شود و مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه پرونده الکترونیک سلامت زمانی کامل خواهد شد که ارتباط با سطح دو و سه برقرار شده باشد و به کلینیک‌های تخصصی، پاراکلینیک و مراکز رادیولوژی متصل باشند توضیح داد: وقتی که همه حوزه‌ها به هم وصل شد پرونده الکترونیک شکل می‌گیرد، به‌طور دقیق‌تر ۱۷۰ هزار نقطه در حوزه سلامت وجود دارد.
رصد وضعیت بیمه ای افراد در بیمارستان ها
محمود تارا رئیس مرکز مدیریت آمار وفناوری اطلاعات وزارت بهداشت پایان سال گذشته با اعلام اینکه پرونده نظام سلامت از ابتدا قرار بود بستری به منظور تحقق نظام ارجاع و پزشک خانواده باشد، بیان کرد: امروز قسمت عمده جمعیت کشور دارای پرونده الکترونیک در حوزه بهداشت هستند و این چرخه در بیمارستان و داروخانه‌ها تکمیل شده است
پرونده الکترونیک سلامت در مراکز درمانی
قاسم جان‌بابایی معاون درمان وزیر بهداشت در این باره اظهار کرد: زیرساخت پرونده الکترونیکی کاملا فراهم شده است و اکنون هرکس در مراکز دولتی خدمات بهداشتی و درمانی بگیرد، این امکان وجود دارد که اطلاعات آن‌ها در سامانه ثبت شود و به عنوان سابقه فرد درنظر گرفته می‌شود، ضمن اینکه تا پایان سال بخش‌های خصوصی نیز به پرونده سلامت متصل می‌شوند.
معاون درمان وزیر بهداشت با اشاره به قطعات مختلف الکترونیکی در نظام سلامت یادآوری کرد: از اول تیر در شش استان تمام پرونده‌های بیماران به شکل الکترونیک به بیمه ارسال شده است و تا پایان سال نیز تمام بیمارستان‌ها به سمت ارسال الکترونیکی اسناد به بیمه حرکت می‌کنند.
جان‌بابایی با اشاره به قطعات دیگر الکترونیکی شدن خدمات سلامت بیان کرد: نسخه‌نویسی الکترونیکی یکی دیگر از قطعات خدمات الکترونیکی که در ۶ استان شروع شده که این استان‌ها شامل مازندران، گلستان، زنجان، خراسان رضوی و گیلان است و در بخش دولتی این کار در سطح پزشکان عمومی انجام می‌شود تا در زمان ارائه خدمات، احقاق‌سنجی صورت گیرد.حال باید منتظر ماند و دید که پرونده الکترونیک سلامت تا چه میزان در مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و آیا عملا پرونده الکترونیک عملیاتی شده یا این رونمایی نمایشی بوده است؟!
